Zarządzanie przez cele (MBO – Management by Objectives) polega na opomiarowaniu pracy jednostek organizacyjnych i na wyznaczeniu im celów wyrażonych tymi miarami. Wdrożenie systemu zarządzania przez cele wpływa dość silnie i szybko na zmianę kultury organizacyjnej, ze zorientowanej na działanie lub trwanie na zorientowaną na wynik – czyli z podejścia typu jestem dyspozycyjny i zaangażowany więc zasługuję na nagrodę na podejście typu płacą mi za to, żebym osiągał cele, a jeśli je przekroczę, otrzymam nagrodę.
Stworzenie kultury zorientowanej na wynik znacznie ułatwia kaskadowanie celów strategicznych oraz jest impulsem dla innowacyjności, bez której osiąganie coraz lepszych wyników (celów) nie jest na dłuższą metę możliwe. Dzięki MBO firma osiąga z czasem większą sprawność i wyższą jakość, co czyni ją bardziej konkurencyjną i bardziej rentowną od pozostałych graczy.
Jednym ze skutków ubocznych wdrożenia MBO może być konieczność dokonania zmian na stanowiskach menedżerskich, kiedy okaże się, że część menedżerów nie potrafi zagwarantować wyników zgodnych z celami ich jednostek organizacyjnych.
Wdrożenie systemu obejmuje uzgodnienie parametrów pracy jednostek organizacyjnych (patrz: projektowanie modelu operacyjnego), oraz ustalenie zasad stawiania celów i rozliczania wyników, w tym:
-
uzgodnienie KPI dla jednostek organizacyjnych i kluczowych stanowisk,
-
uzgodnienie trybu i zasad wyznaczania celów poszczególnym jednostkom,
-
uzgodnienie cyklu i zasad rozliczania wyników (odchylenia ujemne i dodatnie),
-
powiązanie w.w. zasad z systemem ocen okresowych oraz z systemem wynagrodzeń i premiowania,
-
pomiar obecnych wartości KPI jako bazy do wyznaczenia celów,
-
stworzenie wzorców dokumentów i dostosowanie narzędzi informatycznych,
-
wyznaczenie celów dla wybranych jednostek w okresie pilotażowym,
-
opracowanie procedury MBO na podstawie zebranych doświadczeń.
Wdrożenie systemu zarządzania przez cele jest oparte na formule partycypacyjnej i dokonuje się w wyniku współpracy konsultanta z zespołem, powołanym przez kierownictwo firmy do wdrożenia tego systemu. Zespół spotyka z konsultantem na sesjach roboczych odbywanych w odstępach około 2-tygodniowych. Sesje mają formę jedno- lub dwudniowych warsztatów.
Wdrożenie obejmuje cztery fazy, z których każda kończy się decyzją Kierownictwa:
Faza 1 Opracowanie koncepcji działania systemu
Faza 2 Wdrożenie narzędzi systemu
Faza 3 Testowanie systemu
Faza 4 Wdrożenie systemu (procedury, audyt i kontroling systemu, szkolenia)
Zadaniem konsultanta jest:
-
planowanie pracy zespołu i przydzielanie zadań,
-
wsparcie metodologiczne i materiałowe pracy grupowej,
-
formułowanie pytań i zagadnień do opracowania przez zespół,
-
moderowanie dyskusji i opiniowanie rozwiązań podczas warsztatów,
-
konsultacje telefoniczne lub drogą mailową w okresach między sesjami,
-
zapisywanie ustaleń i redagowanie projektu Procedury Zarządzania przez Cele.